Thiết bị quan trắc môi trường bao gồm các thiết bị được sử dụng để đo lường các đại lượng vật lý, chẳng hạn như nhiệt độ, áp suất, độ ẩm… Tùy vào điều kiện môi trường và nhu cầu sử dụng, doanh nghiệp có thể lựa chọn các loại thiết bị khác nhau. Hãy cùng Envico tìm hiểu về các loại thiết bị quan trắc phổ biến hiện nay qua bài viết dưới đây.
Quan trắc môi trường là gì?
Quan trắc môi trường là hoạt động theo dõi, giám sát chất lượng môi trường một cách có hệ thống, bao gồm cả môi trường xung quanh và chất thải từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt… của con người. Quan trắc môi trường được thực hiện nhằm cung cấp thông tin về hiện trạng môi trường, diễn biến chất lượng môi trường và tác động của các chất thải đến môi trường.
Hình 1: Quan trắc môi trường để nắm hiện trạng ô nhiễm môi trường và tác động của chúng
Thiết bị dùng quan trắc môi trường chia thành các loại nào ?
Cấu tạo hệ thống quan trắc môi trường bao gồm hai phần chính là phần cứng và phần mềm:
- Phần cứng bao gồm các thiết bị dùng quan trắc, hệ thống truyền dẫn dữ liệu và cơ sở hạ tầng.
- Phần mềm bao gồm hệ thống phần mềm quản lý và hệ thống phần mềm phân tích dữ liệu.
Các thành phần cấu tạo phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như mục đích quan trắc, các thông số môi trường cần đo đạc, địa điểm quan trắc…
Hình 2: Hệ thống thiết bị quan trắc môi trường
Thiết bị dùng quan trắc môi trường nước
Thiết bị quan trắc môi trường nước được sử dụng để đo đạc, phân tích các thông số chất lượng nước, bao gồm lưu lượng nước, nhiệt độ, pH, độ cứng, tổng chất rắn lơ lửng (TSS), tổng chất rắn hòa tan (TDS), oxy hòa tan (DO), chất hữu cơ, chất dinh dưỡng, kim loại nặng, vi sinh vật…
Các loại quan trắc môi trường nước
- Quan trắc môi trường nước mặt: Đây là loại quan trắc được thực hiện tại các nguồn nước mặt, chẳng hạn như sông, hồ, biển…
- Quan trắc môi trường nước ngầm: Là hoạt động quan trắc được thực hiện tại các nguồn nước ngầm, chẳng hạn như mạch nước ngầm, giếng nước…
- Quan trắc môi trường nước thải: Được thực hiện tại các nguồn nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp, nước thải y tế…
Hình 1: Quan trắc môi trường nước
Các thiết bị dùng quan trắc môi trường nước
- Thiết bị đo lưu lượng nước (máy đo lưu lượng nước dạng turbine, máy đo lưu lượng nước dạng ống Venturi…)
- Thiết bị đo nhiệt độ nước (nhiệt kế, cảm biến nhiệt độ…)
- Thiết bị đo pH nước (máy đo pH, giấy quỳ…)
- Thiết bị đo độ cứng nước (máy đo độ cứng nước, phương pháp chuẩn độ…)
- Thiết bị đo tổng chất rắn lơ lửng (TSS)
- Thiết bị đo tổng chất rắn hòa tan (TDS)
- Thiết bị đo oxy hòa tan (DO)
- Thiết bị đo chất hữu cơ, chất dinh dưỡng…
>>> Xem thêm: Xử lý nước thải là gì? Dịch vụ xử lý nước thải
Thiết bị dùng quan trắc môi trường không khí
Thiết bị quan trắc môi trường không khí được sử dụng để đo đạc, phân tích các thông số chất lượng không khí, bao gồm nồng độ các chất ô nhiễm trong không khí, nhiệt độ, độ ẩm, áp suất…
Các thiết bị quan trắc không khí bao gồm:
- Thiết bị đo nồng độ các chất ô nhiễm trong không khí
- Thiết bị đo nhiệt độ, độ ẩm, áp suất
- Thiết bị đo bức xạ mặt trời
- Thiết bị đo bụi khí thải
Hình 3: Quan trắc môi trường không khí
Hệ thống truyền dữ liệu (Datalogger)
Hệ thống truyền dữ liệu trong quan trắc môi trường được sử dụng để truyền thông tin thu được từ các thiết bị đến trung tâm xử lý. Bộ phận này, có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính kịp thời, chính xác và an toàn của dữ liệu. Để lựa chọn công nghệ truyền hợp lý, cần căn cứ vào các yếu tố điều kiện địa lý và mức độ quan trọng của thông tin quan trắc.
Hệ thống camera giám sát
Hệ thống camera có nhiệm vụ giám sát các khu công nghiệp, các khu vực ô nhiễm… Hình ảnh từ camera giám sát được quản lý và theo dõi từ xa thông qua ứng dụng trên điện thoại.
- Hệ thống camera giám sát hệ thống quan trắc môi trường nước bao gồm: camera thân tại điểm xả thải (quan sát lưu lượng, màu sắc, độ đục của nước thải), camera bên trong trạm (giám sát các hoạt động vận hành và bảo dưỡng trạm).
- Hệ thống camera giám sát hệ thống quan trắc môi trường không khí bao gồm các camera được lắp đặt tại các vị trí quan trọng (đầu ra ống khói, bộ điều khiển và bên trong nhà trạm) nhằm giám sát các hoạt động xả thải, kiểm soát tình trạng hoạt động của các thiết bị quan trắc và theo dõi các hoạt động vận hành, bảo dưỡng trạm.
Các thiết bị phụ trợ khác
Các thiết bị phụ trợ cho hệ thống quan trắc học môi trường bao gồm:
- Các thiết bị lưu trữ dữ liệu: ổ cứng thẻ nhớ…
- Các thiết bị bảo vệ: cột chống sét, bộ điều khiển…
- Một số thiết bị khác: máy phát điện, bộ điều khiển…
Tiêu chuẩn kỹ thuật khi dùng các thiết bị quan trắc
Tiêu chuẩn kỹ thuật có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng, độ chính xác và độ tin cậy của kết quả thu được từi các thiết bị. Việc sử dụng và vận hành hệ thống cần tuân thủ theo các quy tắc dưới đây:
- Cần tuân thủ đúng hướng dẫn của nhà sản xuất khi sử dụng và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật đo lường theo văn bản kỹ thuật Việt Nam.
- Hoạt động bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa, thay thế thiết bị quan trắc phải được lên kế hoạch rõ ràng và thực hiện đúng theo quy trình sử dụng thiết bị.
- Nếu phát hiện máy móc không đạt yêu cầu kỹ thuật, bạn cần phải ngừng sử dụng ngay lập tức. Đồng thời, lập biên bản ghi nhận tình trạng thiết bị và lưu lại trong hồ sơ quản lý
>>> Xem thêm: Trạm quan trắc khi thải tự động
Sử dụng các thiết bị quan trắc môi trường nhằm giám sát và kiểm soát mức độ chất thải là một việc làm cần chú trọng khi tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng tệ hơn, đặc biệt là ô nhiễm nước và ô nhiễm không khí. Hiểu rõ về hệ thống quan trắc giúp bạn ứng dụng và lựa chọn các thiết bị phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp mình.