Xử lý nước thải là gì? Phương pháp và quy trình xử lý

Xử lý nước thải là một trong những vấn đề cấp bách mà chúng ta cần giải quyết trong bối cảnh đô thị hóa ngày càng gia tăng. Nước thải từ sinh hoạt và công nghiệp không chỉ ô nhiễm môi trường mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Việc áp dụng các công nghệ hiện đại trong xử lý nước thải sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực. Đồng thời bảo vệ nguồn nước và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Do đó, mỗi công ty, xí nghiệp cần phải xây dựng hệ thống xử lý nước thải. Nhằm để loại bỏ các chất bẩn, chất ô nhiễm ra khỏi nguồn nước. Bảo vệ môi trường cũng như tái sử dụng nguồn nước đã qua xử lý.

Xử lý nước thải là gì?

Xử lý nước thải tên tiếng anh là Waste water treatment. Là một quy trình sử dụng các phương pháp vật lý, hóa học, sinh học để loại bỏ các chất độc hại, các vi khuẩn gây ô nhiễm môi trường. Tuỳ vào các ngành nghề đặc thù của doanh nghiệp mà có các phương pháp, hệ thống xử lý khác nhau. Đảm bảo lượng nước đầu ra đạt chuẩn theo BTNMT.

Hình 1: Xử lý nước thải là gì 

Các loại nước thải hiện nay

Nước thải là loại nước phát sinh từ các hoạt động sinh hoạt thường ngày của con người. Hay những hoạt động sản xuất, kinh doanh, sửa chữa,…. Do đó, dựa vào từng loại hình mà nước thải được chia thành các loại như sau :

• Nước thải sinh hoạt : Là loại nước thải phát sinh trong quá trình tắm, vệ sinh, nấu nướng, ăn uống. Hoặc một số hoạt động khác của con người được thải ra môi trường xung quanh. Nước thải sinh hoạt có thể xuất hiện ở các vùng nông thôn, khu dân cư, trung tâm thương mại,….
• Nước thải công nghiệp : Là loại nước thải được sinh ra trong quá trình sản xuất công nghiệp. Từ các công đoạn phục vụ cho sản xuất hay các công đoạn sản xuất các sản phẩm, hàng hóa,… Nước thải công nghiệp rất đa dạng cũng như phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Do đó, cũng có những phương pháp xử lý nước thải khác nhau.
• Nước thải đô thị: Là loại nước thải phát sinh từ các hoạt động sinh hoạt. Hoặc là hỗn hợp nước thải phát sinh từ các hộ gia đình, công nghiệp và nước mưa chảy ra ngoài. Nước thải đô thị được coi là một chất độc hại phải được khử trùng để hỗ trợ sức khỏe cộng đồng và bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, còn có các loại nước nước thải theo từng ngành nghề như : nước thải chăn nuôi, nước thải bệnh viện, y tế, nước thải dệt nhuộm,… Do đó, yêu cầu có những biện pháp để xử lý nước thải phù hợp để bảo vệ môi trường và sức khỏe của con người.

Các phương pháp xử lý nước thải 

Đối với từng loại nước thải sẽ có các phương pháp xử lý khác nhau. Dựa vào các thành phần, tính chất của nước mà chúng ta lựa chọn phương pháp xử lý nước thải phù hơp. Nhưng vẫn đảm bảo chất lượng nguồn nước đầu ra. Có 3 phương pháp chính phổ biến bao gồm :  

Phương pháp xử lý vật lý 

Phương pháp xử lý vật lý (quá trình cơ học) được xem là giai đoạn đầu quan trọng của hệ thống. Và không có hóa chất tham gia vào quá trình này.

Phương pháp này sử dụng kết hợp các quá trình lắng, lọc, chắn rác hoặc tuyển nổi. Nhằm loại bỏ và tách các chất không hòa tan và các chất ở dạng keo ra khỏi nước thải cần xử lý. Giúp các thiết bị ở hạ lưu không bị hư hỏng, hạn chế sự cố khi vận hành hệ thống xử lý nước thải.  

Phương pháp xử lý sinh học

Hầu hết các loại nước thải đều có thể xử lý bằng phương pháp sinh học. Xử lý bằng phương pháp sinh học (hay còn gọi là phương pháp vi sinh). Là phương pháp dựa trên hoạt động sống của vi sinh vật. 

Vi sinh vật phá vỡ và chuyển hóa chất hữu cơ trong nước thải. Chẳng hạn như : xà phòng, chất thải của con người, dầu và thực phẩm. Thành những chất có thể cung cấp nguồn dinh dưỡng. Và tạo ra năng lượng như là khí CO2, H2O, N2, ion sulfite…

Mục đích của xử lý nước thải bằng vi sinh là khử các chất hữu cơ COD, BOD,… Với nồng độ cao ở trong nước về nồng độ cho phép, ở mức không gây hại tới môi trường. Phương pháp thường được xử lý sinh học là hiếu khí, kị khí, ủ phân. 

Phương pháp xử lý nước thải hóa học 

Đúng như tên gọi của nó, phương pháp xử lý hóa học được hiểu nôm na là sử dụng hóa chất vào trong nước để xử lý. 

Xử lý bằng phương pháp hóa học gồm có trung hòa, oxy hóa và khử, kết tủa hoặc phản ứng phân hủy các hợp chất độc hại. Tất cả các phương pháp này đều dùng tác nhân hóa học để khử các chất hòa tan trong các hệ thống khép kín. Mặc dù hiệu quả cao, phương pháp này đòi hỏi chi phí cao và có thể sản sinh ra các sản phẩm phụ độc hại.

Hình 2: Phương pháp xử lý hóa học 

Khái niệm về hệ thống xử lý nước thải

Hệ thống xử lý nước thải là một hệ thống công nghệ được thiết kế để loại bỏ hoặc giảm thiểu các chất ô nhiễm trong nước thải trước khi thải ra môi trường. Nước thải có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau như gia đình, nhà máy sản xuất, bệnh viện, khu công nghiệp…

Mục tiêu của hệ thống xử lý nước thải:

• Loại bỏ các chất gây ô nhiễm như chất hữu cơ, chất vô cơ, vi khuẩn, virus, kim loại nặng…
• Giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường như ô nhiễm nguồn nước, không khí, đất.
• Hồi phục nước thải thành nước sạch có thể tái sử dụng cho mục đích tưới tiêu, công nghiệp hoặc sinh hoạt.

Các thành phần chính của hệ thống xử lý nước thải:

• Bể lắng sơ bộ: Loại bỏ các chất rắn lơ lửng lớn như rác thải, cát, sỏi…
• Bể xử lý sinh học: Sử dụng vi sinh vật để phân hủy các chất hữu cơ trong nước thải.
• Bể lắng thứ cấp: Loại bỏ các chất rắn lơ lửng được tạo ra trong quá trình xử lý sinh học.
• Bể khử trùng: Tiêu diệt vi khuẩn và virus còn sót lại trong nước thải.
• Hệ thống lọc: Loại bỏ các chất rắn lơ lửng nhỏ, kim loại nặng…

Hệ thống xử lý nước thải loại bỏ được những gì?

Những gì bị loại bỏ sau khi nước thải được xử lý

Một hệ thống xử lý nước thải chuẩn sẽ được tạo thành từ những công nghệ cần thiết để xử lý, loại bỏ các chất thải sau đây :

• Nhu cầu oxy hóa học (COD): Lượng oxy cần thiết để oxy hoá các hợp chất trong nước bao gồm cả chất vô cơ và chất hữu cơ. COD là chỉ tiêu được dùng để đánh giá mức độ gây ô nhiễm vô cơ và hữu cơ của nước thải.
• Nhu cầu oxy sinh học (BOD): Lượng oxy cần thiết để oxy hoá các hợp chất hữu cơ dễ phân hủy bởi vi sinh vật. BOD là chỉ tiêu được dùng để đánh giá mức độ gây ô nhiễm hữu cơ của nước thải.
• Tổng Nito và tổng photpho (TN và TP): Chất gây phú dưỡng hóa nguồn nước.
• Amoni tính theo Nito: 
• Coliform: vi sinh gây bệnh.
• Chất rắn lơ lửng (TSS): Lượng chất rắn không tan và khó lắng có trong nước.
• Độ màu
• Các loại hóa học lựa chọn hệ thống xử lý,.. 

Do tính đặc thù về thành phần nước thải mà các ngành nghề khác nhau sẽ có một hệ thống khác nhau. Vì thế cần dựa trên những tiêu chí phù hợp để xây dựng hệ thống đạt kết quả tối ưu nhất. 

10 tiêu chí lựa chọn công nghệ xử lý nước thải

Theo đó, có 10 tiêu chí để lựa chọn công nghệ xử lý nước thải bao gồm

• Hiệu quả xử lý của công nghệ: Đảm bảo mức độ cần thiết làm sạch nước thải, có tính đến khả năng tự làm sạch của nguồn tiếp nhận.
• Tiết kiệm đất xây dựng.
• Quản lý, vận hành và bảo dưỡng phù hợp với năng lực trình độ quản lý, vận hành của địa phương.
• Chi phí đầu tư hợp lý trong đó tính đến cả sự phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu.
• Phù hợp với đặc điểm điều kiện khí hậu, địa hình, địa chất thủy văn của khu vực và khả năng chịu tải của nguồn tiếp nhận.
• An toàn và thân thiện với môi trường
• Có khả năng mở rộng về công suất hay cải thiện hiệu quả xử lý trong tương lai.
• Đảm bảo hoạt động ổn định khi có sự thay đổi bất thường về chất lượng nước đầu vào, thời tiết và biến đổi khí hậu.
• Mức độ phát sinh và xử lý bùn cặn.
• Tiết kiệm năng lượng, có khả năng tái sử dụng nước thải, bùn thải sau khi được xử lý.

Dựa trên 10 tiêu chí này có thể giúp bạn lựa chọn 1 hệ thống xây dựng phù hợp. Đáp ứng nhu cầu cho doanh nghiệp và mang lại hiệu quả cao cho dự án xây dựng. 

Hình 3: Tiêu chí lựa chọn công nghệ

Quy trình xử lý trong hệ thống xử lý nước thải cơ bản

Tùy vào địa điểm và tính chất của mỗi loại nước thải mà quy trình xử lý sẽ khác nhau. Về cơ bản, hệ thống xử lý nước thải cơ bản thường bao gồm các giai đoạn sau:

1. Giai đoạn tiền xử lý

• Lưới chắn rác: Loại bỏ các vật liệu lớn, cồng kềnh như giấy, chai nhựa, vải…
• Bể lắng sơ bộ: Loại bỏ các chất rắn nặng như cát, sỏi, đá…
• Bể điều hòa: Điều chỉnh lưu lượng và thành phần nước thải, đảm bảo nước thải vào giai đoạn xử lý sinh học ổn định.

2. Giai đoạn xử lý sinh học

• Bể Aerotank: Vi sinh vật hiếu khí được cung cấp oxy và thức ăn (chất hữu cơ trong nước thải) để phân hủy, loại bỏ các chất ô nhiễm hữu cơ.
• Bể lắng thứ cấp: Sau đó, tách lớp bùn vi sinh vật lắng xuống đáy bể. Nước thải sau lắng được đưa vào giai đoạn xử lý tiếp theo.

3. Giai đoạn xử lý hóa học

• Clo hóa: Tiến hành khử trùng nước thải bằng clo để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.
• Kết tủa hóa học: Sử dụng các hóa chất để kết tủa các chất ô nhiễm còn lại như kim loại nặng, photpho…
• Nước đã qua xử lý sẽ được thải ra nguồn tiếp nhận hoặc để tái sử dụng(nếu cần).

4. Giai đoạn xử lý cuối cùng

• Bể lắng: Dùng để tách bùn lắng xuống đáy bể và nước thải được đưa vào giai đoạn xử lý cuối cùng.
• Xử lý bùn: Bùn được thu gom và xử lý để giảm khối lượng và loại bỏ các chất độc hại.

Môi trường Envico – Công ty xử lý nước thải uy tín, chuyên nghiệp

Là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ môi trường. Công ty CP Công nghệ môi trường Envico với hơn 11 năm kinh nghiệm, bằng tất cả kiến thức, kinh nghiệm và bí quyết của mình. Envico tự hào được phục vụ cho dự án của khách hàng với hiệu quả đầu tư tốt nhất. Tính thẩm mỹ và bền vững lâu dài là những gì mà Envico muốn mang đến cho khách hàng.

Hãy tham khảo ngay : Những dự án  xử lý nước thải Envico đã thực hiện

Quý Công ty/doanh nghiệp đang có nhu cầu xử lý nước thải hãy liên hệ ngay với Envico. Chúng tôi sẽ tư vấn những giải pháp và phương án phù hợp với từng doanh nghiệp.

CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ MÔI TRƯỜNG ENVICO

Địa chỉ: Lầu 3, Indochina Tower, 4 Nguyễn Đình Chiểu, P. ĐaKao, Quận 1, Tp. HCM

Hotline : 0909 794 445 (Mr.Huy)

Điện thoại: (028) 66 797 205

E-mail : admin@envico.vn

Website: Congnghemoitruong.net 

Fanpage : Công ty xử lý môi trường Envico