Tiếng Việt
EnglishBạn có từng lo lắng về rác thải sinh hoạt mỗi ngày gia đình bạn thải ra? Hậu quả của ô nhiễm chất thải rắn là gì? Làm thế nào để giải quyết vấn đề ô nhiễm chất thải rắn? Bài viết này sẽ đi sâu vào tìm hiểu những vấn đề xoay quanh ô nhiễm chất thải rắn, đồng thời đề xuất những giải pháp thiết thực để chung tay bảo vệ môi trường sống của chúng ta.
Ô nhiễm chất thải rắn là gì?
Hình 1: Ô nhiễm chất thải rắn là gì?
Chất thải rắn bao gồm những vật liệu tồn tại ở dạng rắn, được thải ra từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, sinh hoạt và các hoạt động thường ngày của con người. Chúng ta dễ dàng bắt gặp các loại chất thải này như hộp nhựa, vỏ chai lọ, cao su, thủy tinh, giấy, nhôm, sắt, kẽm, đồng, rác sân vườn, giấy báo, đồ đạc đã qua sử dụng, rác sinh hoạt, bì nhựa,… và tất cả những gì mà con người thải ra môi trường.
Nguyên nhân ô nhiễm chất thải rắn do đâu?
Khu dân cư và nhà ở: Đây là nguồn phát sinh chất thải rắn lớn nhất, chiếm tỷ trọng cao trong tổng lượng rác thải. Chất thải từ khu dân cư bao gồm: giấy, thực phẩm, nhựa, da, thủy tinh, kim loại, bìa cứng, tro, chất thải sân vườn, các chất thải đặc biệt như lốp xe, đồ điện tử, dầu, nệm cũ,…
Hoạt động sản xuất công nghiệp: Các ngành công nghiệp đóng góp đáng kể vào lượng chất thải rắn, được phân thành hai nhóm chính: công nghiệp sản xuất nặng và nhẹ, bao gồm nhà máy chế tạo, công trường xây dựng, nhà máy đóng hộp, hóa chất và nhà máy điện.
Hoạt động dịch vụ: Các tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại, khu nghỉ dưỡng, khách sạn, nhà hàng thải ra lượng lớn chất thải rắn
Tác động của ô nhiễm chất thải rắn đến môi trường
Ô nhiễm môi trường đất
Một trong những hậu quả đáng lo ngại nhất là xói mòn và thoái hóa đất. Chất thải rắn tích tụ bừa bãi trên bề mặt đất như một lớp áo bó sát, cản trở quá trình trao đổi khí, nước và dinh dưỡng thiết yếu cho cây cối sinh trưởng. Điều này dẫn đến tình trạng đất đai dần trở nên cằn cỗi, bạc màu, mất đi khả năng nuôi dưỡng cây trồng, gây ra hiện tượng xói mòn và thoái hóa đất ngày càng lan rộng.
Ô nhiễm môi trường nước
Hình 2: Ô nhiễm môi trường nước
Chất thải rắn bừa bãi thải ra môi trường nước như kênh rạch, sông, hồ, ao là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ô nhiễm nguồn nước. Hệ quả là tình trạng tắc nghẽn đường nước lưu thông, giảm khả năng tiếp xúc của nước với không khí. Nguy hiểm hơn, chất thải rắn hữu cơ phân hủy trong nước sẽ sinh ra mùi hôi thối, gây phú dưỡng, làm suy thoái hệ sinh thái thủy sinh vật.
Tại các bãi chôn lấp chất thải rắn, nước rỉ rác chứa hàm lượng cao các chất ô nhiễm nguy hại như chất hữu cơ (từ phân súc vật, thức ăn thừa), chất thải độc hại (bao bì phân bón, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, mỹ phẩm).
Ô nhiễm môi trường không khí
Rác thải rắn, đặc biệt là rác thải sinh hoạt, chứa nhiều thành phần hữu cơ. Dưới tác động của nhiệt độ, độ ẩm và vi sinh vật, rác thải rắn hữu cơ sẽ bị phân hủy, sinh ra các khí như CO2 (33,6%), CH4 (63,8%) và một số khí khác. Trong đó, khí CH4 và CO2 chủ yếu phát sinh từ các bãi rác chôn lấp tập trung (chiếm 3-19%), đặc biệt là các bãi chôn lấp ngoài trời và bãi chôn lấp tự phát.
Lượng khí thải từ các bãi rác chịu ảnh hưởng đáng kể bởi nhiệt độ môi trường và thay đổi theo mùa. Lượng khí thải tăng cao khi nhiệt độ tăng, thường cao hơn vào mùa hè so với mùa đông. Theo ước tính, 30% lượng khí phát sinh do quá trình phân hủy rác thải tại các bãi chôn lấp có thể tự thoát ra ngoài mà không cần tác động nào.
Giải pháp xử lý ô nhiễm chất thải rắn
Chất thải rắn, vấn đề nhức nhối của thời đại, đòi hỏi sự chung tay giải quyết từ mỗi cá nhân, tổ chức và cộng đồng. Để đảm bảo hiệu quả trong việc xử lý rác thải rắn, cần áp dụng các biện pháp cụ thể phù hợp với từng loại hình:
Đối với rác thải rắn sinh hoạt
Hình 3: Đối với rác thải rắn sinh hoạt
Để giải quyết triệt để vấn đề này, cần áp dụng các biện pháp xử lý đồng bộ, bao gồm:
Đối với cá nhân, hộ gia đình ở khu vực đô thị: Sau khi phân loại, rác thải rắn sinh hoạt được đựng trong bao bì chuyên dụng để chuyển giao:
- Rác thải tái chế: Giao cho các đơn vị thu gom rác thải tái chế hoặc tổ chức thu gom rác thải rắn sinh hoạt.
- Rác thải thực phẩm và rác thải sinh hoạt khác: Đựng trong bao bì theo quy định và chuyển giao cho cơ sở thu gom vận chuyển rác thải rắn thực phẩm, sinh hoạt (có thể dùng làm thức ăn chăn nuôi hoặc phân bón hữu cơ).
Đối với cá nhân, hộ gia đình ở khu vực nông thôn: Tận dụng tối đa rác thải thực phẩm để làm thức ăn chăn nuôi, phân bón hữu cơ. Rác thải rắn tái chế giao cho các đơn vị thu gom rác thải sinh hoạt hoặc tổ chức thu gom.
Đối với rác thải dạng rắn công nghiệp
Đối với rác thải rắn công nghiệp, trách nhiệm xử lý thuộc về các chủ kinh doanh, cơ sở sản xuất, cụm công nghiệp, dịch vụ tập trung, tổ chức và cơ quan phát sinh loại rác thải này. Theo quy định, họ phải:
- Phân loại rác thải ngay từ nguồn: Việc phân loại rác thải giúp giảm thiểu lượng rác thải cần xử lý, đồng thời tạo điều kiện cho việc tái chế và tái sử dụng hiệu quả.
- Lưu giữ riêng từng loại rác thải rắn công nghiệp: Rác thải cần được lưu giữ theo quy định, đảm bảo không lẫn lộn với rác thải thông thường hay rác thải nguy hại.
- Tái chế rác thải rắn thông thường: Các loại rác thải rắn thông thường có thể được tái chế thành nguyên liệu mới, góp phần bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và giảm thiểu lượng rác thải thải ra môi trường.
- Chuyển rác thải đến cơ sở xử lý: Rác thải rắn công nghiệp và rác thải nguy hại cần được chuyển đến các cơ sở có chuyên môn và giấy phép xử lý theo quy định.
Kết luận
Bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về ô nhiễm chất thải rắn cũng như những giải pháp thiết thực để giải quyết vấn đề này. Nếu có đóng góp hoặc ý kiến thêm, quý khách hãy liên hệ ngay với Môi trường Envico. Chúng tôi sẽ đưa ra những giải pháp khắc phục thiết thực dành cho bạn.
