Xử lý khí thải sản xuất linh kiện điện tử

Khi phát triển ngành công nghiệp điện tử, xử lý khí thải sản xuất linh kiện điện tử luôn là ưu tiên hàng đầu để đảm bảo an toàn môi trường và sức khỏe cộng đồng. Việc áp dụng các phương pháp xử lý phù hợp không chỉ giúp giảm thiểu khí thải độc hại mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp này trong tương lai gần.

Xử lý khí thải sản xuất linh kiện điện tử là gì?

Xử lý khí thải sản xuất linh kiện điện tử là quá trình xử lý các loại khí độc hại – bụi – hơi dung môi phát sinh trong quá trình gia công, hàn, tẩy rửa và sơn phủ linh kiện nhằm loại bỏ các chất ô nhiễm trước khi thải ra môi trường. 

Lưu ý: Khí thải đầu ra đạt chuẩn QCVN 19:2024/BTNMT về khí thải công nghiệp có hiệu lực từ ngày 1/07/2025. 

Thành phần và tính chất khí thải sản xuất linh kiện điện tử 

Tại sao cần phải biết thành phần và tính chất? Bởi vì khi đó, quý khách hàng mới có cơ sở để trao đổi cùng đơn vị thiết kế, thi công để tìm ra phương án xử lý phù hợp. 

Lưu ý: Thành phần khí thải từ hoạt động sản xuất linh kiện điện tử nêu trên chỉ mang tính chất tham khảo, vì trên thực tế có thể thay đổi tùy theo loại sản phẩm được sản xuất, nguyên liệu sử dụng, công nghệ xử lý bề mặt, hệ thống thông gió và quy mô của nhà máy.

Quy trình xử lý khí thải sản xuất linh kiện điện tử

Dưới đây là quy trình xử lý khí thải bằng phương pháp hấp phụ đã được ứng dụng thực tế. 

Tháp hấp phụ

Tháp hấp phụ là thiết bị xử lý chính, sử dụng than hoạt tính làm vật liệu hấp phụ. Khi khí thải phát sinh trong quá trình hàn, làm sạch, phủ keo, sấy…, chúng sẽ được dẫn theo hệ thống ống đến tháp nhờ lực hút của quạt hút.

Tại đây, dòng khí chứa các tạp chất ô nhiễm di chuyển qua các lớp than hoạt tính, tại đây các hơi dung môi, khí độc, hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) sẽ bị giữ lại nhờ cơ chế hấp phụ bề mặt. Tháp có thể đạt hiệu suất xử lý từ 95 – 98% nếu được vận hành đúng kỹ thuật.

 Lưu ý: Than hoạt tính cần được thay thế định kỳ (khoảng 3 tháng/lần) để duy trì hiệu suất, lượng than đã qua sử dụng sẽ được xử lý theo quy định chất thải nguy hại.

Chức năng của quạt hút, ống thoát khí 

Quạt hút 

Quạt hút tạo áp suất âm trong hệ thống, giúp hút khí thải từ các khu vực phát sinh và đẩy qua tháp hấp phụ. Thiết bị này cần có thông số lưu lượng và công suất phù hợp với quy mô nhà xưởng để tránh hiện tượng rò rỉ khí hoặc sụt áp trong hệ thống.

Ống thoát khí 

Khí sau khi được hấp phụ sạch, sẽ theo đường ống thoát khí ra môi trường. Ống cần được thiết kế với chiều cao, vận tốc xả và hướng thoát đúng quy chuẩn nhằm tránh gây ảnh hưởng đến khu vực xung quanh.

Lưu ý khi lựa chọn đơn vị xử lý khí thải điện tử 

Chọn đơn vị có kinh nghiệm về ngành 

Doanh nghiệp nên ưu tiên lựa chọn đơn vị đã có kinh nghiệm thực chiến trong xử lý khí thải ngành điện tử,  đặc biệt với các công đoạn như hàn linh kiện, phủ keo, sấy, làm sạch,… Đơn vị “hiểu ngành” sẽ đưa ra giải pháp sát thực, giúp bạn tránh được những rủi ro như đầu tư sai công nghệ, chi phí đội vốn hoặc hệ thống xử lý không hiệu quả về lâu dài.

Lưu ý: Không nên tin vào công nghệ quảng cáo được thần thành hoá, hãy còn công nghẹ phù hợp với điều kiện thực tế doanh nghiệp. 

Chọn đơn vị báo giá, bốc tách khối lượng công việc chi tiết 

Hãy chọn đơn vị có khả năng bốc tách khối lượng công việc rõ ràng, báo giá chi tiết từng hạng mục: hệ thống thu gom, thiết bị xử lý, quạt hút, đường ống, vật tư tiêu hao, chi phí lắp đặt,… Việc này sẽ giúp doanh nghiệp kiểm soát được ngân sách ngay từ đầu và tránh phát sinh “phí ẩn” không đáng có.

Chọn đơn vị có cam kết đầu ra trong hợp đồng rõ ràng 

Hãy ràng buộc tất cả những gì có thể trong hợp đồng, đặc biệt là chất lượng khí thải sau xử lý. Tuyệt đối, đừng nên tin vào lời hứa miệng hay bản vẽ kỹ thuật,  điều doanh nghiệp cần làm là yêu cầu cam kết bằng văn bản, có giá trị pháp lý rõ ràng.

Lưu ý: Hợp đồng cần làm rõ quy chuẩn môi trường (QCVN) áp dụng cho chất lượng khí đầu ra, cùng với các hạng mục chi phí có thể phát sinh nhưng vẫn nằm trong tầm kiểm soát của doanh nghiệp.

Một số câu hỏi thường gặp

Chi phí xây dựng hệ thống xử lý khí thải điện tử?

Chi phí dao động từ 150 triệu đến vài tỷ đồng, tùy vào quy mô xưởng, vật liệu chế tạo thiết bị, vị trí đặt hệ thống, công suất quạt hút,… Hệ thống đơn giản thường dùng tháp hấp phụ than hoạt tính, bởi vì nó dễ thi công và bảo trì.

Đặc điểm khí thải linh kiện điện tử là gì?

Đặc điểm khí thải từ công đoạn phủ keo, sấy, làm sạch trong sản xuất linh kiện điện tử:

• Keo epoxy: Bisphenol A (70%), CaCO₃ (25%), FeO (5%)
• Keo silicone: Polydimethylsiloxane (70%), CaCO₃ (10%), SiO₂ (20%)
• Dung môi làm sạch IPA: 99,8% Isopropyl alcohol
• Dung môi SC-5000: 1,2-Dichloropropane (68%), Dichlorofluoroethane (30%), Diclophiro Ethanol (2%)
• Tạp chất khác: bụi silic, Co, chì, khí SO₂, NOx, hơi HF, hợp chất hữu cơ chứa Flo

Linh kiện điện tử được chia làm mấy loại? Có ảnh hưởng đến việc phát sinh khí thải không? 

Linh kiện điện tử được chia thành 3 nhóm chính:

• Linh kiện thụ động: như điện trở, tụ điện, cuộn cảm…
• Linh kiện chủ động: gồm IC, transistor, vi xử lý…
• Linh kiện điện cơ: như rơ-le, công tắc, đầu nối, bàn phím…

Có ảnh hưởng: Tùy vào từng loại linh kiện và công nghệ sản xuất áp dụng (dán bề mặt SMT, hàn tay, phủ keo, mạ…), loại khí thải phát sinh và mức độ ô nhiễm sẽ khác nhau, từ đó ảnh hưởng đến việc lựa chọn công nghệ xử lý phù hợp.

Tình hình phát triển ngành sản xuất linh kiện điện tử tại Việt Nam 

Ngành sản xuất linh kiện điện tử tại Việt Nam đang phát triển mạnh, với kim ngạch xuất khẩu đạt khoảng 114 tỷ USD năm 2023, chiếm gần 30% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. Các tập đoàn lớn như Samsung, LG, Foxconn, Intel… tiếp tục mở rộng đầu tư, biến Việt Nam thành trung tâm sản xuất điện tử hàng đầu khu vực Đông Nam Á.