Nước thải sinh hoạt đô thị là loại nước thải phát sinh từ các hoạt động sinh hoạt hàng ngày của con người tại khu vực đô thị, bao gồm nước thải từ nhà ở, văn phòng, công sở, nhà hàng, khách sạn, trung tâm thương mại, v.v. Nước thải sinh hoạt đô thị có chứa nhiều chất hữu cơ, chất dinh dưỡng, chất gây ô nhiễm vi sinh vật và các chất độc hại khác. Nếu nước thải sinh hoạt đô thị không được xử lý đúng cách, nó sẽ gây ô nhiễm nguồn nước, đất và không khí, từ đó gây hại cho sức khỏe cộng đồng và môi trường.
Tổng quan về nước thải sinh hoạt đô thị tại Việt Nam
Theo Báo cáo Đánh giá Môi trường Thế giới năm 2018 của Tổ chức Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA), nước thải sinh hoạt đô thị chiếm khoảng 80% tổng lượng nước thải được sản xuất hàng ngày trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, nước thải sinh hoạt đô thị chiếm khoảng 50% tổng lượng nước thải sản xuất hàng ngày.
Nước thải sinh hoạt đô thị được xử lý để loại bỏ các chất ô nhiễm và tái sử dụng lại cho mục đích khác như tưới tiêu, làm phân bón hay tái sử dụng trong công nghiệp. Các công nghệ xử lý nước thải sinh hoạt đô thị có thể được áp dụng tại các cấp độ khác nhau, từ gia đình đến các khu vực đô thị lớn.
Hình 1: Nước thải sinh hoạt đô thị là gì
Có thể bạn quan tâm : Tìm hiểu về nước thải sinh hoạt
Thành phần của nước thải đô thị
Nước thải sinh hoạt đô thị phát sinh từ quá trình sinh hoạt của người dân, từ các hoạt động sản xuất, buôn bán,… Được thải trực tiếp ra môi trường mà không qua xử lý. Thời gian lâu sẽ bị ô nhiễm và có màu xám đen, đen đặc với mùi hôi thối. Ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống cũng như môi trường xung quanh.
Dựa vào các đặc tính mà nước đô thị có những chất sau :
- Chứa hàm lượng lớn các chất lơ lửng : Là thành phần có nhiều trong nước thải đô thị, dạng hạt, gồm khoảng 25% chất khoáng và 75% chất hữu cơ.
- Các chất rắn không tan : Các chất rắn không tan như nitơ, amoniac, photpho hữu cơ và các chất vô cơ khác.
- Một số vi sinh vật, vi khuẩn, vi trùng gây hại.
- Các loại tảo, bùn lầy.
Tại sao cần xử lý nước thải sinh hoạt đô thị?
Có nhiều lý do tại sao cần phải xử lý nước thải sinh hoạt đô thị, bao gồm:
Bảo vệ sức khỏe cộng đồng
Nước thải sinh hoạt đô thị có chứa nhiều vi khuẩn, vi trùng và các mầm bệnh khác có thể gây bệnh cho con người. Nếu nước thải sinh hoạt đô thị không được xử lý đúng cách, nó có thể gây ra các bệnh như tiêu chảy, thương hàn, tả, bại liệt, viêm gan A và các bệnh khác. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng năm có khoảng 1,8 triệu trẻ em dưới 5 tuổi tử vong do tiêu chảy liên quan đến nước thải ô nhiễm.
Ngoài ra, nước thải sinh hoạt đô thị cũng có thể gây ra các bệnh mãn tính như ung thư, bệnh tim mạch và các bệnh lý hô hấp. Việc xử lý nước thải sinh hoạt đô thị sẽ giúp loại bỏ các chất ô nhiễm và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến nước thải.
Bảo vệ môi trường
Nước thải sinh hoạt đô thị có chứa nhiều chất hữu cơ và chất dinh dưỡng, có thể gây ô nhiễm nguồn nước, đất và không khí. Nếu nước thải sinh hoạt đô thị không được xử lý đúng cách, nó có thể dẫn đến tình trạng phú dưỡng hóa nguồn nước, gây ra tình trạng thiếu oxy trong nước, làm chết các loài thủy sinh và phá hủy hệ sinh thái. Ngoài ra, nước thải sinh hoạt đô thị cũng có thể gây ô nhiễm không khí, khi các chất hữu cơ trong nước thải phân hủy, tạo ra các khí như metan, cacbon dioxide và amoniac.
Việc xử lý nước thải sinh hoạt đô thị sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và bảo vệ các nguồn tài nguyên quý giá của chúng ta.
Hình 2 : Tại sao cần xử lý nước thải sinh hoạt đô thị?
Các công nghệ xử lý nước thải sinh hoạt đô thị
Có nhiều công nghệ khác nhau để xử lý nước thải sinh hoạt đô thị, tùy thuộc vào quy mô và điều kiện kỹ thuật của từng khu vực. Dưới đây là một số công nghệ phổ biến được sử dụng :
Hệ thống thoát nước công cộng
Hệ thống thoát nước công cộng là phương pháp xử lý nước thải được sử dụng rộng rãi ở các thành phố lớn. Nước thải từ các khu vực đô thị được thu gom và đưa đến các trạm xử lý nước thải công cộng. Tại đây, nước thải sẽ được xử lý bằng các phương pháp như lọc cơ học, lọc sinh học và xử lý hóa học trước khi được xả ra môi trường.
Hệ thống thoát nước công cộng có ưu điểm là tiết kiệm chi phí và không gian so với việc xây dựng các hệ thống xử lý tại từng gia đình hay khu vực nhỏ. Tuy nhiên, nó cũng có nhược điểm là cần phải có kế hoạch quản lý và vận hành hiệu quả để đảm bảo hoạt động liên tục và đảm bảo chất lượng nước thải được xử lý đúng cách.
Hệ thống xử lý nước thải gia đình
Đối với các gia đình và khu vực nhỏ, hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt gia đình là một giải pháp hiệu quả. Các hệ thống này có thể được lắp đặt tại các căn nhà riêng lẻ hoặc khu dân cư nhỏ. Nước thải từ nhà vệ sinh, bồn rửa và nhà bếp sẽ được đưa vào hệ thống xử lý, qua các bể phân hủy và bể lọc sinh học để loại bỏ các chất ô nhiễm. Sau đó, nước thải được xả ra môi trường hoặc tái sử dụng lại cho mục đích khác.
Hệ thống xử lý nước thải gia đình có ưu điểm là tiết kiệm chi phí và không gian so với việc kết nối với hệ thống thoát nước công cộng. Tuy nhiên, nó cũng yêu cầu sự quản lý và vận hành hiệu quả để đảm bảo hoạt động liên tục và đảm bảo chất lượng nước thải được xử lý đúng cách.
Hình 3 : Xây dựng hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt gia đình
Hệ thống xử lý nước thải tập trung
Hệ thống xử lý nước thải tập trung là một giải pháp trung gian giữa hệ thống thoát nước công cộng và hệ thống xử lý gia đình. Các hệ thống này được xây dựng tại các khu vực đô thị lớn và có quy mô nhỏ hơn so với hệ thống thoát nước công cộng. Nước thải từ các khu vực đô thị sẽ được thu gom và đưa đến các trạm xử lý tập trung, qua các bể phân hủy và bể lọc sinh học để loại bỏ các chất ô nhiễm. Sau đó, nước thải được xả ra môi trường hoặc tái sử dụng lại cho mục đích khác.
Hệ thống xử lý nước thải tập trung có ưu điểm là tiết kiệm chi phí và không gian so với hệ thống thoát nước công cộng, đồng thời cũng giúp giảm tải cho hệ thống thoát nước công cộng. Tuy nhiên, nó cũng yêu cầu sự quản lý và vận hành hiệu quả để đảm bảo hoạt động liên tục và đảm bảo chất lượng nước thải được xử lý đúng cách.
Quy trình xử lý nước thải sinh hoạt đô thị
Quy trình xử lý nước thải sinh hoạt đô thị bao gồm các bước sau:
Thu thập nước thải
Nước thải sinh hoạt đô thị được thu thập từ các nguồn khác nhau, bao gồm các hộ gia đình, doanh nghiệp, cơ quan hành chính, trường học, bệnh viện, v.v. Các hệ thống thu gom nước thải thường được xây dựng ngầm dưới lòng đất, và nước thải được dẫn đến các nhà máy xử lý bằng hệ thống ống dẫn hoặc máy bơm.
Tiền xử lý
Trước khi nước thải được xử lý sinh học, nó thường được đưa qua một quá trình tiền xử lý để loại bỏ các chất rắn lớn, rác, và các hạt cát. Quá trình này thường được thực hiện trong bể lắng sơ cấp, nơi nước thải được để lắng trong một thời gian nhất định để các chất rắn lắng xuống đáy bể. Sau đó, nước thải được dẫn qua các lưới lọc để loại bỏ các chất rắn còn sót lại.
Xử lý sinh học
Xử lý sinh học là quá trình sử dụng vi sinh vật để phân hủy các chất hữu cơ có trong nước thải. Quá trình này thường được thực hiện trong các bể sinh học, nơi nước thải được trộn với vi sinh vật và để trong một thời gian nhất định. Các vi sinh vật sẽ phân hủy các chất hữu cơ thành các chất đơn giản hơn, chẳng hạn như carbon dioxide, nước, và amoniac.
Xử lý hóa học
Sau quá trình xử lý sinh học, nước thải thường được đưa qua một quá trình xử lý hóa học để loại bỏ các chất gây ô nhiễm còn sót lại, chẳng hạn như phốt pho và nitơ. Quá trình xử lý hóa học thường được thực hiện bằng cách thêm các hóa chất vào nước thải, chẳng hạn như muối nhôm, muối sắt, hoặc hóa chất khử trùng.
Xử lý bùn
Trong quá trình xử lý nước thải, một lượng lớn bùn được tạo ra. Bùn này thường được đưa đến các bãi chôn lấp hoặc được đốt cháy. Tuy nhiên, gần đây, nhiều công nghệ mới đã được phát triển để tái sử dụng bùn, chẳng hạn như sử dụng bùn làm phân bón hoặc làm nhiên liệu.
Đưa nước thải đã xử lý trở lại môi trường
Nước thải đã xử lý có thể được đưa trở lại môi trường thông qua các cách khác nhau, chẳng hạn như xả trực tiếp vào sông, hồ, hoặc biển; hoặc ngâm vào lòng đất. Tuy nhiên, trước khi đưa nước thải đã xử lý trở lại môi trường, cần phải đảm bảo rằng nước thải đã đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng nước xả thải theo quy định của pháp luật.
Hình 3 : Hệ thống xử lý nước thải
Kết luận
Việc xử lý nước thải sinh hoạt đô thị là một vấn đề cấp bách và có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Các công nghệ xử lý nước thải như hệ thống thoát nước công cộng, hệ thống xử lý gia đình và hệ thống xử lý tập trung đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, tùy thuộc vào quy mô và điều kiện kỹ thuật của từng khu vực.
Chúng ta cần có sự quản lý và vận hành hiệu quả để đảm bảo hoạt động liên tục và đảm bảo chất lượng nước thải được xử lý đúng cách. Xử lý nước thải sinh hoạt sẽ giúp bảo vệ môi trường và bảo vệ sức khỏe của chúng ta, đồng thời đóng góp vào sự phát triển bền vững của đô thị.
Hãy liên hệ ngay với công ty môi trường Envico để được tư vấn và thiết kế những hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt phù hợp nhất nhé.
CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ MÔI TRƯỜNG ENVICO
Địa chỉ : Lầu 3, Indochina Tower, 4 Nguyễn Đình Chiểu, P. ĐaKao, Quận 1, Tp. HCM Hotline: 0909 794 445 (Mr.Huy)
Điện thoại : (028) 66 797 205
E-mail : admin@envico.vn
Website : Congnghemoitruong.net